*****Waarschuwing vooraf: Dit artikel is nog niet af. Ik schrijf een paar artikelen over hoe je snel, simpel en goedkoop buitenmuren aan de binnenkant kunt (na-)isoleren omdat we vooral minder gas nodig hebben als we allemaal in beter geïsoleerde huizen wonen. Zodra dit artikel af is gaat deze tekst weg.*****

Heb jij geen of weinig kluservaring, maar wil jij ook een of meer buitenmuren aan de binnenkant gaan (na-)isoleren? Hangt of staat daar een radiator voor en heb je geen geld om daar iemand voor in te huren of tijd om te wachten tot die kan. En heb je geen idee hoe je die radiator verplaatst? Als je weet hoe je dat moet doen, valt het reuze mee. Ik zal niemand adviseren zonder kennis aan elektra of een waterleiding te werken, maar dit werk aan je cv is niet moeilijk en niet gevaarlijk. Je moet hooguit dweilen of deppen als de aansluiting van de radiator na de klus niet meteen goed is afgedicht. Die moet iemand dan even beter aandraaien met een verstelbare moersleutel (door klussers Bahco genoemd).

*Nog even vooraf: ik heb geen aandelen Hornbach, maar kom er regelmatig omdat ze een groot assortiment hebben en scherpe prijzen. En ze hebben een goede webshop met plaatjes van gereedschappen en materialen. Door op de linkjes te klikken kun

Wat je moet gaan doen zijn twee dingen

1. Twee ‘dubbele’ bochtjes in de leiding naar de radiator plaatsen met zogeheten ‘knelkoppelingen’.
2. Houten balkjes achter je ‘nieuwe muur’ maken om de ophangbeugels voor de radiator aan te hangen.

Daarvoor heb je naast die materialen, wat gereedschap een gemiddeld sterke m/v nodig. Heb je zelf geen ervaring met werken aan een cv of knelkoppelingen? Of heb je net als ik kippenkracht? Vraag dan even rond in je buurt, familie of kennissenkring of iemand je daarmee kan en wil helpen.

Als je op mijn manier met piepschuim (en montagekit) gaat isoleren moeten de verwarming en de radiatoren in de ruimte die je wilt isoleren en alles daarboven (water stroomt naar beneden. Duhuh, zou mijn nichtje zeggen) minimaal anderhalve dag leeg in verband met minimale droogtijden. Je gaat namelijk niet ‘gewoon’ een radiator vervangen. Je gaat extra bochtjes tussen de leidingen naar een radiator zetten om die voor je nieuwe muur te laten passen. Je hebt in die periode even geen warm douchewater. Bereid alle klussen totdat de cv weer aangesloten is (en je weer kunt douchen) dus zorgvuldig voor, zodat die periode zo kort mogelijk duurt.

Stap 0: Beslis voor je begint waar je de bochtjes in de cv-leidingen komen Om het warmteverlies in de cv-leidingen zo laag mogelijk te maken, wil je dat zo veel mogelijk van de twee cv-leidingen naar je radiator vóór je isolatiewand komen. Lopen er door de ruimte(s) die je wilt isoleren cv-leidingen van boven naar beneden? En heb je een boormachine en grote boor (of kun je die lenen)? Dan wil je er wellicht voor kiezen de bochtjes op een andere verdieping of in een andere ruimte tussen de cv-leiding te zetten en op een andere plek door je vloer of muur laten lopen. Dan heb je er geen last van bij de muur isoleren en helpen je leidingen helemaal bij het verwarmen van de ruimte. Wil je de bochtjes in de ruimte zelf plaatsen? Als je een centimeter of 4-5 van de zijmuur of plafond de leidingen lossnijdt of zaagt, heb je genoeg werkruimte om er goed bij te kunnen.

Stap 1: Het materiaal en gereedschap dat je nodig hebt regelen

• Een mini pijpsnijder of ijzerzaagje om de cv-leidingen door te snijden of zagen. Snijden is makkelijker en netter ALS je genoeg ruimte achter de leidingen hebt om het snijdertje rondjes te laten draaien. Heb je geen idee hoe je met zo’n ding werkt, bekijk dan even dit filmpje.
• Stukje (10cm is al genoeg) korrel 80 of 120 schuurlinnen om de binnen- en buitenkant van de leidingen even glad te schuren of een vijl (van het klusserssoort, niet die voor je nagels).
• Verstelbare moersleutel (hoeft uiteraard niet van het merk Bahco te zijn) of steeksleutel (maat 24 denk ik, kon ik zo snel niet vinden). Als je zo’n sleutel niet hebt of leent maar koopt, zou ik tot 30mm nemen omdat die voor meer dingen te gebruiken is dan alleen deze klus.
• * Een (accu)boor/schroefmachine met een speedboor van pakweg 20mm. Of met je balkjes bij iemand langsgaan die beiden heeft en vriendelijk vragen of die per balkje 4 gaatjes voor je wil boren.
• Het ontluchtingssleuteltje van je cv (neem aan dat je dat wel ergens hebt). Moet je er een kopen, koop er dan een van metaal. Zelfs ik kan de goedkopere kunststofdingen kapot draaien.
• Een waterpas. Heb je geen waterpas? Op een iPhone zit de app METEN. Daarmee kun je meten en die heeft een waterpas. Voor andere telefoons is er vast ook zo’n app.
• * Een rolmaat, duimstok, liniaal of naaisterslint en een potlood of pen.

• Net zo veel houten balkjes als er ophangbeugels op de muur achter je radiator hangen. Met dezelfde dikte als je isolatiemateriaal + ev. 2mm als je dat met montagekit vastzet. En breedte minimaal een centimeter of 4. Meet voor je gaat shoppen de hoogte van de vloer tot de onderkant van je ‘nieuwe’ vensterbank. Doe de laatste gemeten lengte x het aantal balkjes dat je nodig hebt (bijv. 2x 70cm + 1.40m lengte). Zolang moet de balk die je koopt minimaal zijn. Zit je niet krap bij kas en/of heb je zelf geen scherpe houtzaag en/of zaagervaring? Bouwmarkten vragen weinig geld voor de balkjes voor je op lengte zagen. Bij hun zagerijen is het wel vaak druk op vrijdagmiddag/avond en in het weekend. Hebben ze niet de juiste dikte balkjes in huis vraag dan of ze bijv. een balk van 44x69mm kunnen zagen naar 44x52mm. De meeste bouwmarkten kunnen dat.
• 2 schroeven van circa 10cm en 2 zogeheten O-ringetjes per ophangbeugel die verplaatst moet worden om de balkjes te bevestigen. (die liggen linksboven op de foto bij het gereedschap). Deze kun je het beste pas kopen als de radiator van de muur is (moet je toch wachten tot de kit droog is). Dan kun je een van de schroeven meenemen naar de bouwmarkt en schroeven kopen die ca 5cm langer zijn (de dikte van je balkje)
• Twee 90 graden bochtjes met knelkoppelingen voor verwarmingsbuis 15mm (ervan uitgaande dat je cv-buizen gewone rvs buizen zijn en bij de radiatoren een doorsnee van 15mm hebben zoals in de meeste oudere huizen. Eerst even meten dus door een rolmaat oid erachter te houden. Wil je een muur dikker dan ca 6cm isoleren of zijn je leidingen 22mm dik? Dan kun je 2 van de (gele) messing ‘knietjes’ (90 graden bochtjes) gebruiken met een stukje leidingbuis ertussen. Is de leiding naar je radiator van witte flexibele buis, informeer dan aub even bij een loodgietersbedrijf.

Stap 2: De laatste voorbereidingen doen

• Als je dat nog nooit hebt gedaan in de handleiding van je cv opzoeken hoe je die kunt laten leeglopen. Meestal kan dat door – als hij niet aan het werk is – gewoon de stekker uit het stopcontact te trekken. (de mijne uit 2019 gaat nadat hij na de klus weer is gevuld met water en de stekker weer in het stopcontact zit zelf een ontluchtingsprogramma van 7 minuten draaien en daarna werkt ie weer. Zoek in jouw handleiding dus ook even naar ‘ontluchtingsprogramma’ en je weet dat dat na de klus vanzelf gaat.
• Alvast werkruimte creëren in de te isoleren ruimte en alles klaarleggen waar je mee aan de slag gaat zodra de cv uit is.
• * Bedenken of je wilt dat wat op de vloer lig (hout, laminaat, kunststof) onder of voor je nieuwe muur komt. Ik laat de muren er net boven zweven, vul dat hele smalle randje met een isolatiestripje dat ik niet vastplak en plak er een kant-en-klare plint voor. Dan kun je als je iets anders op de vloer wilt het er gewoon onderuit trekken. Ligt er vloerbedekking? Dan heb je eigenlijk geen keuze en moet je die langs de rand losmaken en omslaan zodat je hem na de klus kunt bijsnijden en terugleggen.
• Een dubbel gevouwen oude handdoek, 2 plastic bakjes (die passen onder de radiator die je aftapt) en een emmer klaarzetten. De 2 bakjes zijn voor onder het aftapkraantje. De handdoek eronder zorgt dat je vloer niet zeiknat wordt als je de bakjes wisselt om te legen in de emmer tijdens het leeglopen van de cv.
• Zo veel mogelijk piepschuimplaten die achter je radiator en de muur achter de cv-leidingen komen alvast op maat snijden. Dan kun je die meteen nadat de radiator van de muur is gehaald, erop plakken en kan de montagekit gaan drogen.
• De stofzuiger niet opruimen nadat je de rotzooi van je eerste piepschuimsnijwerk hebt opgeruimd.
• Plak alvast een stukje schilders (of ander gekleurd) tape rond de cv-leiding op de plek waar je hem wilt doorsnijden/zagen. Dan kun je goed zien dat je snijder of zaag niet per ongeluk verschuift als je daarmee begint.

Stap 3: CV laten leeglopen Na zoveel mogelijk voorbereidingen zet je je cv ketel uit. Daarna alle radiatoren opendraaien en het ontluchtings- en aftapkraantje van de laagste radiator (die waar de leidingen het dichtst bij de aarde zitten) opendraaien.

Net zo lang totdat er door dat piepkleine gaatje zo veel mogelijk water uit je cv stroomt. Afhankelijk van de hoeveelheid en soort radiatoren in je huis kan het zijn dat je de emmer een paar keer moet leeggooien. Als je een tuinslang hebt en iets om die op de radiator aan te sluiten kan het daarmee schijnbaar ook. Mag je zelf ff googelen. Ik hoop voor je dat het bij jou sneller gaat dan bij mij. Oefening in geduld als je het op mijn manier doet.

Stap 4: De radiator van de muur (of vloer) halen

• Een handdoek en plastic bakje plaatsen onder de plek waar je de leiding gaat doorsnijden of -zagen. Daar kan (ook als het systeem grotendeels leeg is) nog wat water uit komen.
• Nu is het tijd om de radiator-aanvoerleidingen te gaan doorsnijden of -zagen.
• Als de leidingen los zijn kun je de radiator van de ophangbeugels aan de muur tillen. Staat jouw radiator op steunen die op je vloer? Dan kun je deze waarschijnlijk zo optillen nadat je de leidingen hebt doorgesneden.
• Als de leidingen naar het cv systeem allebei aan de bovenkant van je radiator zitten, kan het zijn dat hij nog te zwaar is om hem ergens neer te zetten waar hij niet in de weg staat. Houd de radiator dan een beetje schuin boven een plastic bak zodat deze nog wat verder leeg loopt. De radiator niet verder leeg maken als dat niet nodig is om hem te tillen.

Stap 5: De ophangbeugels van de radiator van de muur (of vloer) halen

• De ophangbeugels van de muur schroeven is het makkelijkst met een dopsleutel in de juiste maat, maar kan ook met de moersleutel/Bahco.
• Als het geen bezwaar is de radiator 2cm hoger (of lager) terug te hangen 1 schroef meenemen naar de bouwmarkt/winkel om 5cm langere schroeven van dezelfde breedte te kopen. Dan kun je de houten balkjes vastzetten in de gaten die al in je muur zitten en hoef je niet te boren. Scheelt een stofwolk…
• Daarna al deze spullen samen bewaren. De oude schroeven kun je gebruiken om je radiator straks weer terug te hangen aan de balkjes. (Ik doe schroeven en klein spul altijd meteen in een boterhamzakje dat ik aan de grotere onderdelen knoop.)

Stap 6: De ‘ophangbalkjes’ plaatsen voor de radiator

• *Voordat je het isolatiemateriaal/piepschuim op de muur achter de radiator gaat plakken, ga je eerst je balkjes aan de muur bevestigen. Je zet ze – met een waterpas ernaast – op de grond naast de gaten in je muur. En met een zijkant van je balkje naast de gaten. Nu kun je eenvoudig op wat straks de voorkant van je balkje wordt een streepje zetten ter hoogte van beide gaten.
• * Speedboor

Stap 7: De muur achter de radiator en de cv-leidingen isoleren

• Vervolgens isoleer je het deel van de muur achter de radiator en de cv-leidingen volgens dit stappenplan of op de manier die jij hebt gekozen.

Stap 8: De nieuwe bochtjes plaatsen en de radiator terughangen

• Als je nog nooit met knelkoppelingen hebt gewerkt even dit filmpje bekijken en dan vooral het stukje waarin hij de 3 uit elkaar gehaalde onderdelen van je bochtjes die je gaat gebruiken om een koperen waterleidingbuis heeft geschoven.
• De uiteinden van de leidingbuis aan de uiteinden die je hebt gesneden of gezaagd aan de buiten- én binnenkant schuren of vijlen zodat de oneffenheden weg zijn. Even met je vinger langsgaan voor je begint en je snapt wat ik bedoel. Dit met alle 4 de uiteinden doen.
• De onderdelen van de rvs (chroomkleurige) knelkoppeling uit elkaar halen en om de die nog uit je muur of plafond steekt doen zoals in de video.
• De buis er zo ver mogelijk in steken en de knelkoppeling MET DE HAND losjes vastschroeven.
• Het messing 90 graden bochtje om het uiteinde van de RVS bocht schuiven en ook deze knelkoppeling met de hand vastdraaien zodat hij er niet meer uitvalt.

Stap 9: De radiator terughangen en de bochtjes goed aandraaien

• Nu voorzichtig de radiator terughangen. Tenzij het een heel klein radiatortje is, moet je dit waarschijnlijk met 2 personen doen. Hij moet voorzichtig in het door jou gemaakte bochtjes worden geschoven en daarna aan alle steunen worden teruggehangen.
• Pas nu draai je de knelkoppelingen met de moersleutel/Bahco vast. Maar pas op! Knelkoppelingen kun je alleen maar vaster draaien. Het ringetje dat erin zit is van zacht metaal en vervormt als je dat doet. Als je een knelkoppeling te strak aandraait kan hij gaan lekken en als dat gebeurt zorgt weer een beetje los draaien dat hij meer gaat lekken. Als je weet dat jij sterk bent dus aandraaien tot je weerstand voelt en dan stoppen.

Stap 10: De cv weer vullen en zorgen dat er niks lekt

• Alle ontluchtings en aftapkraantjes die je hebt open gezet weer dichtdraaien en een rol keuken- of toiletpapier bij de bochtjes leggen.
• Onder de door jou geplaatste bochtjes een stukje keuken/toiletpapier op een handdoek leggen. Op dat papiertje zie je heel snel of het lekt. Leg er als je vloer niet tegen water kan ook een stukje plastic onder.
• Je systeem bij de ketel weer vullen met de kranen en slang die bij je ketel horen. Tot op je display de druk van 0 is opgelopen naar 1.0 of 1.1. Als je zelf je ketel wel eens hebt bijgevuld weet je vast hoe dat werkt. Als je alleen werkt even bij de bochtjes checken of ze al lekken. Is er ook iemand anders in huis, dan wil die vast de bochtjes in de gaten houden. Lekt er iets? Dan met de moersleutel de bochtjes een beetje strakker aandraaien. En als het papiertje natte plekken heeft een nieuw papiertje eronder leggen.
• Als er niets lekt, de ketel verder bijvullen tot de druk rond de 1.4 staat en weer checken onder de bochtjes. Lekt er niks dan vullen tot tussen de 1.5 en 1.7. Lekt er nog steeds niks? Dan de komende 15 minuten af en toe op het papiertje kijken of het droog blijft.